ارزیابی و تعیین هزینه های ساختمانی توسط کارشناس رسمی دادگستری عمران

منظور از تعیین هزینه های ساختمانی عموما به دو معناست؛ اول نحوه محاسبه و تعیین شارژ ساختمان ها و دیگری میزان هزینه ای که برای ساختن یک بنا نیاز است. در هر دو این موارد اختلافات و مشکلاتی میان افراد بروز می‌کند اما اگر شیوه محاسبه به درستی انجام شود، می‌توان از آن‌ها جلوگیری کرد. کارشناس رسمی دادگستری عمران صلاحیت اظهار نظر و حل اختلافات در این در این حوزه محاسبه دقیق هزینه های ساختمانی را دارد.
بسیاری از مستاجرین و مالکان ساکن در آپارتمان‌ها نسبت به هزینه های ساختمانی اعتراض دارند و آن را بیش از اندازه می‌دانند و از سوی دیگر مدیران ساختمانی به دلایل مختلف خواهان افزایش شارژ ساختمان‌ها هستند. این اختلافات گاها به دعاوی حقوقی نیز ممکن است منجر شود که کارشناس دادگستری عمران به آن خواهد پرداخت.
اما بهترین راه محاسبه شارژ ساختمان چیست؟ شارژ ساختمانی مبلغی است که همه اعضای ساختمان به دلیل استفاده از امکانات مشترک ساختمان پرداخت می‌کنند. بنابراین شارژ هزینه نگهداری و خدمات مشترک ساختمان است که همه اعضا یا حداقل چند عضو به طور همزمان از آن منتقع می‌شوند. راه پله، آسانسور، حیات، پارکینگ، نگهبانی، سیستم فاضلاب و سیستم های سرمایشی و گرمایشی را می توان از مهم‌ترین اشتراکات دانست.
ساده ترین قاعده ای که برای تعیین هزینه ها وجود دارد، سهم بندی بر اساس مالکیت است.  به این معنا که هر کس با توجه به مساحت ملکش هزینه‌های ساختمانی را بپردازد. اما اگر ساختمان دارای نقاطی باشد که تنها چند مالک توانایی استفاده از آن را داشته باشند و یا بین آن ها مشترک باشد، هزینه های ساختمانی باید توسط همان ساکنین پرداخت شود.
برای محاسبه دقیق شارژ توصیه می‌شود که مدیران ابتدا هزینه‌های ثابت و متغیر ساختمان را تفکیک کنند. هزینه های ثابت شامل هزینه‌هایی است که ماهانه باید پرداخت شود اما هزینه های متغیر هر از گاه ممکن است پیش آیند مانند هزینه تعمیر آسانسور. بنابراین مدیر باید ابتدا هزینه‌های ثابت را از متغیر تفکیک کند و سپس افرادی که از آن‌ امکانات استفاده می‌کنند را مشخص کند و در نهایت بر اساس میزان ملکی که در اختیار دارند اقدام به تعیین هزینه شارژ برای هر واحد نماید.
موضوع دوم این یادداشت در مورد تعیین هزینه های ساخت است. اصطلاحا باید مشخص شود برای هر متر ساختمان چه میزان هزینه‌ای لازم است. کارشناس رسمی عمران برای محاسبه این هزینه اقدام به تعیین هزینه کل یک بنا می‌کند. هزینه کل یک ساختمان شامل مرحله قبل از اجرا، اجرا و بعد از اجرا خواهد بود.
هزینه‌های قبل از اجرا مربوط به مبلغی که کارفرما باید برای مجوز و یا احتمالا قیمت زمین بپردازد. هزینه‌های نقشه برداری اولیه، عوارض شهرداری و امور اینچنینی را برای مرحله ماقبل از ساخت باید مشخص کرد.
اما هزینه های مرحله اجرا شامل؛ هزینه خاکبرداری و خاکریزی، پی کنی و قالب ریزی اولیه، محاسبه هزینه مصالح، هزینه خرید یا اجاره ابزار‌های مختلف مانند بالابر‌ها و ابزار انتقال مصالح، هزینه نیروی انسانی و هزینه های جانبی دیگری مانند بیمه ساختمان باید به طور دقیق محاسبه شود.
هزینه های مرحله بعد از اجرا شامل؛ زیبا سازی، افزودن امکانات برای هر واحد مسکونی مانند سیستم های سرمایشی و گرمایشی و یا هزینه تولید و نصب کابینت، برقکشی، احداث باغچه و مواردی از این قبیل که برای هر ساختمان نیاز است.
بنابراین افرادی که قصد ساخت و ساز دارند باید حتما ابتدا این هزینه‌ها را برآورد کنند چرا که بدون برآورد دقیق امکان نیمه کاره ماندن و ضرر و زیان‌های هنگفت وجود دارد. کارشناس عمران حتی می‌تواند راه‌هایی را نیز جهت تامین هزینه‌های ساختمانی به کارفرمایان پیشنهاد بدهند تا در صورت کمبود سرمایه بتوانند ساختمان مورد نظر خود را احداث کنند.
بنابراین کارشناس عمران با تعیین دقیق همه هزینه های فوق، یک عدد مشخص را برای کارفرما تعیین می‌کند تا قیمت ساخت هر متر ملک در آن منطقه را به طور مشخص بداند. این هزینه‌ها در شهر‌های تهران، اصفهان، مشهد و شیراز و بعضی از کلان‌ شهر‌های دیگر گاه تا چند برابر شهرستان ها نیز محاسبه می‌گردد.